علامہ اقبال کی فارسی نظم 'محاورہ مابینِ خدا و انسان' کا منظوم تُرکی ترجمہ

حسان خان

لائبریرین
(تانرې و اینسان)

تانرې:
من سویلا تۏرپاق‌دان عالم یاراتدېم،
سن فارس ایله زنجی، تۆرک ایله تاتار.

من میسی، دمیری قارشېنا آتدېم،
سن یاپدېن دمیر‌دن قېلېنج زهرمار.

من قوش‌لار یاراتدېم، نغمه‌کار، آزاد،
سن درحال دۆزه‌لتدین دمیر‌دن قفس.

من اۏرمان گؤیه‌رتدیم، آچدې قۏل-قاناد،
سن بالتا گؤتۆرۆب دۏغرادېن عبث.

اینسان:
سن گئجه یاراتدېن، من چېراغ اۏلدوم،
وئردیڲین تۏپراق‌دا باغچا، باغ اۏلدوم.

سن داغ‌لار اوجالتدېن، من آچدېم معدن،
پییاله یاراتدېم سنین گیلین‌دن.

ایلان زهرینی آلدېم الین‌دن
ملهمه دؤنده‌ردیم زهرمارې من.

گۆزگۆیله چئویردیم وئردیڲین قومو،
بۏینوما قۏیدوغون میننتین بومو؟

(مترجم: خلیل رضا اولوتۆرک)

(خدا و انسان)

خدا:
میں نے آب و گِل سے عالَم خَلق کیا
تم نے فارْس و زنگی و تُرک و تاتار بنا لیے

میں نے مِس (تانبے) اور آہن کو تمہارے مقابل رکھا
تم نے آہن سے بدبخت شمشیر بنا لی

میں نے نغمہ کار و آزاد پرندے خَلق کیے
تم نے فوراً آہن سے قفس تیّار کر لیا

میں نے جنگل اُگایا، اُس نے بال و پر کھولے
تم نے تیشہ (کُلہاڑی) لا کر عبث میں [اُس کو] بُریدہ کر دیا

انسان:
تم نے شب خَلق کی، میں چراغ ہو گیا
تمہاری دی ہوئی خاک پر میں باغیچہ و باغ ہو گیا

تم نے کوہسار بلند کیے، میں نے معدن کھولا
میں نے تمہاری [عطا کردہ] گِل سے پیالہ بنایا

میں نے تمہارے دست سے سانپ کے زہر کو لیا
زہرِ مار کو میں نے مرہم میں تبدیل کر دیا

میں نے تمہاری دی ہوئی ریت کو آئینے میں تبدیل کر لیا
کیا تمہارا مجھ پر احسان جتانا یہ ہے؟
(یعنی کیا تم مجھ پر اِس طرح احسان جتاؤ گے؟)


(Tanrı və İnsan)

Tanrı:
Mən suyla torpaqdan aləm yaratdım,
Sən fars ilə zənci, türk ilə tatar.

Mən misi, dəmiri qarşına atdım,
Sən yapdın dəmirdən qılınc zəhrmar.

Mən quşlar yaratdım, nəğməkar, azad,
Sən dərhal düzəltdin dəmirdən qəfəs.

Mən orman göyərtdim, açdı qol-qanad,
Sən balta götürüb doğradın əbəs.

İnsan:
Sən gecə yaratdın, mən çıraq oldum,
Verdiyin torpaqda bağca, bağ oldum.

Sən dağlar ucaltdın, mən açdim mədən,
Piyalə yaratdım sənin gilindən.

İlan zəhərini aldım əlindən,
Məlhəmə döndərdim zəhrmarı mən.

Güzgüylə çevirdim verdiyin qumu,
Boynuma qoyduğun minnətin bumu?

(Mütərcim: Xəlil Rza Ulutürk)

× مندرجۂ بالا تُرکی نظم گیارہ ہِجوں کے ہِجائی وزن میں ہے۔
× مُترجِم کا تعلق جمہوریۂ آذربائجان سے تھا۔
 
آخری تدوین:
Top