حسان خان
لائبریرین
ولیم شیکسپیئر کے نُمائش نامے «ہیملٹ» کے منظرِ اوّل میں قلعے کے نگہبانوں کو شب کے وقت وفات کردہ پادشاہ کا شبَح (بھوت) نظر آ تا ہے، جو مُرغے کے بانگ زن ہونے پر غائب ہو جاتا ہے۔ اُس موقع پر 'مارسیلس' نامی مُحافظ یہ کلمات کہہ کر عیدِ میلادِ مسیح کے موسم کو یاد کرتا ہے:
(منظوم تُرکی ترجمہ)
"خۏروز بانلایاندا غئیب اۏلدو کؤلگه.
دئییرلر کی، هر ایل قېشدان آز اوول،
میلاد بایرامېندا گئجه صۆبحهدک
بانلایېر دورمادان اۏ سحر قوشو.
اۏندا گزه بیلمیر هئچ یئرده روحلار،
اۏندا گئجه کئچیر آسوده، راحات،
یئره زییان وورمور سهییارهلر ده،
سئحر ده، جادو دا دۆشۆر کسردن.
واخت بئله مۆقددس، بئله خۏش اۏلور!"
(مُتَرجِم: صابر مُصطفیٰ)
مُرغے کے بانگ زن ہونے پر وہ سایہ غائب ہو گیا۔
کہتے ہیں کہ ہر سال سرما سے ذرا قبل،
عیدِ میلادِ مسیح کے موقع پر شب کو صُبح تک
وہ مُرغِ سحَر بِلا اِنقطاع بانگ مارتا رہتا ہے۔
اُس وقت کسی بھی جگہ رُوحیں نہیں گھوم پِھر سکتیں،
اُس وقت شب آسودگی و راحت کے ساتھ گُذرتی ہے،
[منحوس] سیّارے بھی زمین کو زِیاں نہیں پہنچاتے،
سِحر و جادو کی بھی حِدّت و قُوّت و تیزی ختم ہو جاتی ہے۔
وقت اِس طرح مُقدّس، اور اِس طرح خوب [و مُبارک] ہو جاتا ہے!
Xoruz banlayanda qeyb oldu kölgə.
Deyirlər ki, hər il qışdan az əvvəl,
Milad bayramında gecə sübhədək
Banlayır durmadan o səhər quşu.
Onda gəzə bilmir heç yerdə ruhlar,
Onda gecə keçir asudə, rahat,
Yerə ziyan vurmur səyyarələr də,
Sehr də, cadu da düşür kəsərdan.
Vaxt belə müqəddəs, belə xoş olur!
× مندرجۂ بالا ابیات گیارہ ہِجوں کے ہِجائی وزن میں ہیں۔
انگریزی متن:
It faded on the crowing of the cock.
Some say that ever 'gainst that season comes
Wherein our Saviour’s birth is celebrated,
The bird of dawning singeth all night long.
And then, they say, no spirit dare stir abroad.
The nights are wholesome. Then no planets strike,
No fairy takes, nor witch hath power to charm,
So hallowed and so gracious is that time.
(منظوم تُرکی ترجمہ)
"خۏروز بانلایاندا غئیب اۏلدو کؤلگه.
دئییرلر کی، هر ایل قېشدان آز اوول،
میلاد بایرامېندا گئجه صۆبحهدک
بانلایېر دورمادان اۏ سحر قوشو.
اۏندا گزه بیلمیر هئچ یئرده روحلار،
اۏندا گئجه کئچیر آسوده، راحات،
یئره زییان وورمور سهییارهلر ده،
سئحر ده، جادو دا دۆشۆر کسردن.
واخت بئله مۆقددس، بئله خۏش اۏلور!"
(مُتَرجِم: صابر مُصطفیٰ)
مُرغے کے بانگ زن ہونے پر وہ سایہ غائب ہو گیا۔
کہتے ہیں کہ ہر سال سرما سے ذرا قبل،
عیدِ میلادِ مسیح کے موقع پر شب کو صُبح تک
وہ مُرغِ سحَر بِلا اِنقطاع بانگ مارتا رہتا ہے۔
اُس وقت کسی بھی جگہ رُوحیں نہیں گھوم پِھر سکتیں،
اُس وقت شب آسودگی و راحت کے ساتھ گُذرتی ہے،
[منحوس] سیّارے بھی زمین کو زِیاں نہیں پہنچاتے،
سِحر و جادو کی بھی حِدّت و قُوّت و تیزی ختم ہو جاتی ہے۔
وقت اِس طرح مُقدّس، اور اِس طرح خوب [و مُبارک] ہو جاتا ہے!
Xoruz banlayanda qeyb oldu kölgə.
Deyirlər ki, hər il qışdan az əvvəl,
Milad bayramında gecə sübhədək
Banlayır durmadan o səhər quşu.
Onda gəzə bilmir heç yerdə ruhlar,
Onda gecə keçir asudə, rahat,
Yerə ziyan vurmur səyyarələr də,
Sehr də, cadu da düşür kəsərdan.
Vaxt belə müqəddəs, belə xoş olur!
× مندرجۂ بالا ابیات گیارہ ہِجوں کے ہِجائی وزن میں ہیں۔
انگریزی متن:
It faded on the crowing of the cock.
Some say that ever 'gainst that season comes
Wherein our Saviour’s birth is celebrated,
The bird of dawning singeth all night long.
And then, they say, no spirit dare stir abroad.
The nights are wholesome. Then no planets strike,
No fairy takes, nor witch hath power to charm,
So hallowed and so gracious is that time.
آخری تدوین: