زبیر مرزا
محفلین
پروفیسرموہن سنگھ (20 اکتوبر 1905-3 مئی1978 ) دا جنم مردان (پاکستان) وچّ اتے انتقال لدھیانے ہویا ۔اوہناں نے فارسی وچ ایم اے کرن توں بعد خالصہ کالج، امرتسر وچّ بطوراُستاد رہے-
اونھاں دیا کتاباں
ساوے پتر، کسمبھڑا، ادھواٹے، کچّ سچ، آوازاں، وڈا ویلا، جندرے، جےَ میر، بوہے اتے نانکائن ۔اوہناں نے کجھ کہانیاں وی لکھیاں ۔
ربّ
ربّ اک گنجھل دار بجھارت
ربّ اک گورکھ-دھندا ۔
کھولن لگیاں پیچ ایس دے
کافر ہو جائے بندہ ۔
کافر ہونو ڈر کے جیویں
کھوجوں مول نہ کھنجھی
لائیلگّ مومن دے کولوں
کھوجی کافر چنگا ۔
تیری کھوج وچ عقل دے کھنبھ جھڑ گئے
تیری بھال وچ تھوتھا خیال ہویا ۔
لکھاں انگلاں گنجھلاں کھولھ تھکیاں،
تیری زلف دا سدھا نہ وال ہویا ۔
گھگی بجھّ گئی سنکھاں دی رو-رو کے،
پٹّ-پٹّ کے چور گھڑیال ہویا ۔
چیک-چیک کے قلم دی جیبھ پاٹی،
اجے حلّ نہ تیرا سوال ہویا ۔
تیری سک کوئی سجری سک تاں نہیں،
ایہہ چروکنی گلے دا ہار ہوئی ۔
ایہہ ادوکنی جدوں دا بتّ بنیا،
نال دل دی مٹی تیار ہوئی ۔1۔
تیرے ہجر وچ کسے نے کنّ پاڑے
اتے کسے نے جٹاں ودھائیاں نے ۔
بوہے مار کے کسے نے چلے کٹے،
کسے رڑے 'تے راتاں لنگھائیاں نے ۔
کوئی لمکیا کھوہ دے وچ پٹھا،
اتے کسے نے دھونیاں تائیاں نے ۔
تیرے عاشقاں نے لکھاں جتن کیتے،
پر توں منہ توں زلفاں نہ چائیاں نے ۔
تیری سکّ دے کئی تہائے مر گئے،
اجے تیک نہ وصل دا جگ لبھا ۔
لکھاں سسیاں مر گئیاں تھلاں اندر،
تیری ڈاچی دا اجے نہ کھرا لبھا ۔2۔
کسے پھلّ-قرآن دا پاٹھ کیتا،
کسے دل دا پترا کھولھیا وے ۔
کسے نیناں دے ساگر ہنگال مارے،
کسے ہکّ دا کھونجا پھرولیا وے ۔
کسے گلھاں دے دیوے دی لوء تھلے،
تینوں زلفاں دی رات وچ ٹولیا وے ۔
رو رو کے دنیاں نے راہ پائے،
پر توں ہسّ کے اجے نہ بولیا وے ۔
دیدے کلنج مارے تیرے عاشقاں نے،
اجے اتھرو تینوں نہ پوہے کوئی ۔
تیری سونہ، کجھ رون دا مزہ ہی نہیں،
پونجھن والا جے کول نہ ہوئے کوئی ۔3۔
تیری مانگ دی سڑک تے پیا جہڑا،
اس نوں حیلیاں نال پرتایا توں ۔
حرصاں، دولتاں، حسناں، حکومتاں دا،
اوہدے راہ وچ چوغا کھنڈایا توں ۔
کسے قیس نوں لگا جے عشقَ تیرا،
اس نوں لیلی دا لیلا بنایا توں ۔
کسے رانجھے نوں چڑھیا جے چا تیرا،
اس نوں ہیر دی سیجے سوایا توں ۔
ساڈے ہنجھوآں کیتا نہ نرم تینوں،
ساڈی آہ نے کیتا نہ چھیک تینوں ۔
اسیں سڑ گئے وچھوڑے دی اگّ اندر،
لاگے وسدیاں آیا نہ سیک تینوں ۔4۔
کسے چھنا بنایا جے کھوپری دا،
توں بلھیاں نال چھہائیاں نہ ۔
کسے دل دا رانگلا پلنگھ ڈاہیا،
تیرے ناز نوں نیندراں آئیاں نہ ۔
کسے جتیاں سیتیاں چمّ دیاں،
تیری بے-پرواہی نے پائیاں نہ ۔
رگڑ-رگڑ کے متھے چٹاک پے گئے،
اجے رحمتاں تیریاں چھائیاں نہ ۔
مار سٹیا تیریاں روسیاں نے،
پھوک سٹیا بے-پرواہی تیری ۔
لے کے جان توں اجے نہ گھنڈ چایا،
خبرے ہور کی اے منہ وکھائی تیری ۔5۔
جے توں منہ توں زلفاں ہٹا دیویں،
بٹ بٹ تکدا کل سنسار رہِ جائے ۔
رہِ جائے بھائی دے ہتھ وچ سنکھ پھڑیا،
بانگ ملاں دے سنگھ وچکار رہِ جائے ۔
پنڈت ہراں دا رہِ جائے سندھور گھلیا،
جام صوفی دا ہویا تیار رہِ جائے ۔
قلم ڈھیہہ پئے ہتھوں فلاسفر دی،
منکر تکدا تیری نہار رہِ جائے ۔
اک گھڑی جے کھلھا دیدار دے دئیں،
ساڈا نت دا ریڑکا چکّ جاوے ۔
تیری زلف دا سانجھا پیار ہووے،
جھگڑا مندر مسیت دا مکّ جاوے
اونھاں دیا کتاباں
ساوے پتر، کسمبھڑا، ادھواٹے، کچّ سچ، آوازاں، وڈا ویلا، جندرے، جےَ میر، بوہے اتے نانکائن ۔اوہناں نے کجھ کہانیاں وی لکھیاں ۔
ربّ
ربّ اک گنجھل دار بجھارت
ربّ اک گورکھ-دھندا ۔
کھولن لگیاں پیچ ایس دے
کافر ہو جائے بندہ ۔
کافر ہونو ڈر کے جیویں
کھوجوں مول نہ کھنجھی
لائیلگّ مومن دے کولوں
کھوجی کافر چنگا ۔
تیری کھوج وچ عقل دے کھنبھ جھڑ گئے
تیری بھال وچ تھوتھا خیال ہویا ۔
لکھاں انگلاں گنجھلاں کھولھ تھکیاں،
تیری زلف دا سدھا نہ وال ہویا ۔
گھگی بجھّ گئی سنکھاں دی رو-رو کے،
پٹّ-پٹّ کے چور گھڑیال ہویا ۔
چیک-چیک کے قلم دی جیبھ پاٹی،
اجے حلّ نہ تیرا سوال ہویا ۔
تیری سک کوئی سجری سک تاں نہیں،
ایہہ چروکنی گلے دا ہار ہوئی ۔
ایہہ ادوکنی جدوں دا بتّ بنیا،
نال دل دی مٹی تیار ہوئی ۔1۔
تیرے ہجر وچ کسے نے کنّ پاڑے
اتے کسے نے جٹاں ودھائیاں نے ۔
بوہے مار کے کسے نے چلے کٹے،
کسے رڑے 'تے راتاں لنگھائیاں نے ۔
کوئی لمکیا کھوہ دے وچ پٹھا،
اتے کسے نے دھونیاں تائیاں نے ۔
تیرے عاشقاں نے لکھاں جتن کیتے،
پر توں منہ توں زلفاں نہ چائیاں نے ۔
تیری سکّ دے کئی تہائے مر گئے،
اجے تیک نہ وصل دا جگ لبھا ۔
لکھاں سسیاں مر گئیاں تھلاں اندر،
تیری ڈاچی دا اجے نہ کھرا لبھا ۔2۔
کسے پھلّ-قرآن دا پاٹھ کیتا،
کسے دل دا پترا کھولھیا وے ۔
کسے نیناں دے ساگر ہنگال مارے،
کسے ہکّ دا کھونجا پھرولیا وے ۔
کسے گلھاں دے دیوے دی لوء تھلے،
تینوں زلفاں دی رات وچ ٹولیا وے ۔
رو رو کے دنیاں نے راہ پائے،
پر توں ہسّ کے اجے نہ بولیا وے ۔
دیدے کلنج مارے تیرے عاشقاں نے،
اجے اتھرو تینوں نہ پوہے کوئی ۔
تیری سونہ، کجھ رون دا مزہ ہی نہیں،
پونجھن والا جے کول نہ ہوئے کوئی ۔3۔
تیری مانگ دی سڑک تے پیا جہڑا،
اس نوں حیلیاں نال پرتایا توں ۔
حرصاں، دولتاں، حسناں، حکومتاں دا،
اوہدے راہ وچ چوغا کھنڈایا توں ۔
کسے قیس نوں لگا جے عشقَ تیرا،
اس نوں لیلی دا لیلا بنایا توں ۔
کسے رانجھے نوں چڑھیا جے چا تیرا،
اس نوں ہیر دی سیجے سوایا توں ۔
ساڈے ہنجھوآں کیتا نہ نرم تینوں،
ساڈی آہ نے کیتا نہ چھیک تینوں ۔
اسیں سڑ گئے وچھوڑے دی اگّ اندر،
لاگے وسدیاں آیا نہ سیک تینوں ۔4۔
کسے چھنا بنایا جے کھوپری دا،
توں بلھیاں نال چھہائیاں نہ ۔
کسے دل دا رانگلا پلنگھ ڈاہیا،
تیرے ناز نوں نیندراں آئیاں نہ ۔
کسے جتیاں سیتیاں چمّ دیاں،
تیری بے-پرواہی نے پائیاں نہ ۔
رگڑ-رگڑ کے متھے چٹاک پے گئے،
اجے رحمتاں تیریاں چھائیاں نہ ۔
مار سٹیا تیریاں روسیاں نے،
پھوک سٹیا بے-پرواہی تیری ۔
لے کے جان توں اجے نہ گھنڈ چایا،
خبرے ہور کی اے منہ وکھائی تیری ۔5۔
جے توں منہ توں زلفاں ہٹا دیویں،
بٹ بٹ تکدا کل سنسار رہِ جائے ۔
رہِ جائے بھائی دے ہتھ وچ سنکھ پھڑیا،
بانگ ملاں دے سنگھ وچکار رہِ جائے ۔
پنڈت ہراں دا رہِ جائے سندھور گھلیا،
جام صوفی دا ہویا تیار رہِ جائے ۔
قلم ڈھیہہ پئے ہتھوں فلاسفر دی،
منکر تکدا تیری نہار رہِ جائے ۔
اک گھڑی جے کھلھا دیدار دے دئیں،
ساڈا نت دا ریڑکا چکّ جاوے ۔
تیری زلف دا سانجھا پیار ہووے،
جھگڑا مندر مسیت دا مکّ جاوے
