سارہ خان
محفلین
جي پنهنجو پنهنجو نور نچائي ويا، ۽ تنهنجي جوت جلائي ويا،
سي لُڙڪ مٽيءَ ۾ ل۔۔۔۔۔وئ۔۔۔۔ي ويا، پر ڇا ڇا موتي پائي ويا!
سي وڻ وڻ لوڏي واءُ ٿيا ، سي پَن پَن ۾ پرلاءُ ٿيا،
جي بَن بَن بِينَ وڄائي ويا ، جي تن من واري ڳائي ويا.
مون ڌرتي تُنهنجا ڌِڱ ڏٺا ، مون تن جا لويل لڱ ڏٺا،
جن وڙهندي وڙهندي جان ڏني ، سي وارا وير وڄائي ويا.
اڄ ڪو به ڳچيءَ ۾ ڳٽ نه آ ، ڪو مُڙس انهن جو مٽ نه آ،
جي سارا ڪوٽ اَڏائي ويا ، سي گھوٽ اسان کي گھائي ويا.
مون اڻ ٿيڻا انسان ڏٺا ، مون سوريءَ تي سو مان ڏٺا،
اي ڌرتي! ڇا ڇا ڪونڌر ها ، جي پنهنجا ڪنڌ ڪَپائي ويا!
مون ويندي تن جا پير ڏٺا ، مون ڇا ڇا مُڙس مٿير ڏٺا !
جي ڪيئي سِج اڀاري ويا ، جي ڪيئي سِج سمائي ويا.
مون ڪاتيءَ هيٺان ڪنڌ ڏِٺا ، مون ساڻا ساڻا سَنڌَ ڏٺا،
مون ڇا ڇا مائيءَ لال ڏٺا ، جي لوئيءَ لڄ بچائي ويا!
سي جيءَ جيارا ماڻهو ها ، سي سڀ کان پيارا ماڻهو ها،
جن ساهه ڏئي ، ويساهه ڏنو ، جي دل ۾ درد دُکائي ويا.
هو بادل بادل آيا ها ، جن جَل ٿَل ڀال ڀَلايا ها !
اي کيت کِڙو ، او شال ٽِڙو ! هُو پنهنجا مينهن وسائي ويا.
ويا پريت ڏئي هُو پاڻيارا ، اڄ ڪينجھر تن جا ڪاڻيارا،
ڇا راڱا تن سان رُڃ ڪيا ، جي تنهنجي اڃ اجھائي ويا!
هُو پيار پتنگا کامي ويا ، ۽ ڪيڏو دُور اڏامي ويا !
پر تنهنجي منهنجي ڏيئي ۾ ، هُو پنهنجي جوت سمائي ويا.
ڪلهه رات مسافر آيا ها ، جن پنهنجا جيءَ جلايا ها،
ٿي ڇا ڇا ڄرڪا ڄاڻَ ڪري ، هُو ڪيڏا مَچ مچائي ويا!
ڇا ڇا نه وسيِهَر ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ وَنگَ هُيا ! پر نانگا يار نسنگ هُيا،
ڪي تُنهنجو رُوپ نِکاري ويا ، جي تنهنجي سينڌ سَجائي ويا.
ڇا نعرا ها ڇا نينهن هُيا ! هئه مڙس هُيا يا شينهن هُيا!
جي ڏونگر ۔۔ ڏيل ڏڪائي ويا ، گجگوڙ ڪري گرمائي ويا.
آ ڪنهن ڪنهن ماڻهوءَ منجهه مڻيا ، پر مون کي اهڙا مڙس وڻيا،
جي سارو جڳُ جرڪائي ويا ، پر پنهنجو پاڻ ملهائي ويا .
جِن پاسو ورتو ڪُوڙ ڪنان ، هي مُڙس نه ويندا مُور مَنان،
جن واڪي واڪي وَس ڪيا ، جي سارو سچ ٻُڌائي ويا.
اڄ ڇوهَه انهن جا ڇوليءَ ۾ ، اڄ ٻولَ انهن جا ٻوليءَ ۾
اي ڌرتي! تُنهنجيءَ جھوليءَ ۾ ، جي سُورهيه سِيس ڇُپائي ويا.
هي چوٽيءَ چوٽيءَ تي مشعل ، هي جھوليءَ جھوليءَ
ويا سانول ڇا ڇا سَڳ ڇڏي! ڇا جَندڙيءَ کي جَرڪائي ويا !
ڇا سمجهي تن کي جيءَ جَڏي ، آ تِن جي ڳاڙهي ڳالهه وڏي،
ها ڇا ڇا ارڏا ڪَنڌ اَڏي ! جي تو کي مَيندي لائي ويا.
هي بِرهه به ڪوئي بَڙُ آهي! ڇا جانٺي اُن جي جَڙَ آهي!
مون اُن ۾ ڪيڏا ڏار ڏٺا ، جي ڇانو ڪري ، مَن ڀائي ويا.
اي آري! تنهنجي آڍَ هُئي ، پر ڏونگر ڏاڍا ڏاڍ ڪيا!
هِي تُنهنجا پيارا پيرا ها ، جي پنهنجو پنڌ پُڄائي ويا.
ڪِئن تو کي ڪاري ٻاٽَ مڃان ، ٿي چڻنگ ڪري چمڪاٽ اڃا،
آ ٽِم ٽِم ٽِم ٽِم لاٽ اڃا ، جا جوڳي ڪالهه جلائي ويا .
هيءَ جان ته اچڻي وڃڻي آ ، پر مرندي مات نه مڃڻي آ،
مون اهڙا سو ساونت ڏٺا ، جي پنهنجو هَٺ هلائي ويا.
ڏسُ! باک ڀليري آئي آ ، ڏِسُ! سَنڌُ مٿان سَرهائي آ!
ڇو تن جي لاءِ ”اياز“ رُنين ، جي مارُو ماڳُ مَٽائي ويا
شيخ اياز
سي لُڙڪ مٽيءَ ۾ ل۔۔۔۔۔وئ۔۔۔۔ي ويا، پر ڇا ڇا موتي پائي ويا!
سي وڻ وڻ لوڏي واءُ ٿيا ، سي پَن پَن ۾ پرلاءُ ٿيا،
جي بَن بَن بِينَ وڄائي ويا ، جي تن من واري ڳائي ويا.
مون ڌرتي تُنهنجا ڌِڱ ڏٺا ، مون تن جا لويل لڱ ڏٺا،
جن وڙهندي وڙهندي جان ڏني ، سي وارا وير وڄائي ويا.
اڄ ڪو به ڳچيءَ ۾ ڳٽ نه آ ، ڪو مُڙس انهن جو مٽ نه آ،
جي سارا ڪوٽ اَڏائي ويا ، سي گھوٽ اسان کي گھائي ويا.
مون اڻ ٿيڻا انسان ڏٺا ، مون سوريءَ تي سو مان ڏٺا،
اي ڌرتي! ڇا ڇا ڪونڌر ها ، جي پنهنجا ڪنڌ ڪَپائي ويا!
مون ويندي تن جا پير ڏٺا ، مون ڇا ڇا مُڙس مٿير ڏٺا !
جي ڪيئي سِج اڀاري ويا ، جي ڪيئي سِج سمائي ويا.
مون ڪاتيءَ هيٺان ڪنڌ ڏِٺا ، مون ساڻا ساڻا سَنڌَ ڏٺا،
مون ڇا ڇا مائيءَ لال ڏٺا ، جي لوئيءَ لڄ بچائي ويا!
سي جيءَ جيارا ماڻهو ها ، سي سڀ کان پيارا ماڻهو ها،
جن ساهه ڏئي ، ويساهه ڏنو ، جي دل ۾ درد دُکائي ويا.
هو بادل بادل آيا ها ، جن جَل ٿَل ڀال ڀَلايا ها !
اي کيت کِڙو ، او شال ٽِڙو ! هُو پنهنجا مينهن وسائي ويا.
ويا پريت ڏئي هُو پاڻيارا ، اڄ ڪينجھر تن جا ڪاڻيارا،
ڇا راڱا تن سان رُڃ ڪيا ، جي تنهنجي اڃ اجھائي ويا!
هُو پيار پتنگا کامي ويا ، ۽ ڪيڏو دُور اڏامي ويا !
پر تنهنجي منهنجي ڏيئي ۾ ، هُو پنهنجي جوت سمائي ويا.
ڪلهه رات مسافر آيا ها ، جن پنهنجا جيءَ جلايا ها،
ٿي ڇا ڇا ڄرڪا ڄاڻَ ڪري ، هُو ڪيڏا مَچ مچائي ويا!
ڇا ڇا نه وسيِهَر ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ وَنگَ هُيا ! پر نانگا يار نسنگ هُيا،
ڪي تُنهنجو رُوپ نِکاري ويا ، جي تنهنجي سينڌ سَجائي ويا.
ڇا نعرا ها ڇا نينهن هُيا ! هئه مڙس هُيا يا شينهن هُيا!
جي ڏونگر ۔۔ ڏيل ڏڪائي ويا ، گجگوڙ ڪري گرمائي ويا.
آ ڪنهن ڪنهن ماڻهوءَ منجهه مڻيا ، پر مون کي اهڙا مڙس وڻيا،
جي سارو جڳُ جرڪائي ويا ، پر پنهنجو پاڻ ملهائي ويا .
جِن پاسو ورتو ڪُوڙ ڪنان ، هي مُڙس نه ويندا مُور مَنان،
جن واڪي واڪي وَس ڪيا ، جي سارو سچ ٻُڌائي ويا.
اڄ ڇوهَه انهن جا ڇوليءَ ۾ ، اڄ ٻولَ انهن جا ٻوليءَ ۾
اي ڌرتي! تُنهنجيءَ جھوليءَ ۾ ، جي سُورهيه سِيس ڇُپائي ويا.
هي چوٽيءَ چوٽيءَ تي مشعل ، هي جھوليءَ جھوليءَ
ويا سانول ڇا ڇا سَڳ ڇڏي! ڇا جَندڙيءَ کي جَرڪائي ويا !
ڇا سمجهي تن کي جيءَ جَڏي ، آ تِن جي ڳاڙهي ڳالهه وڏي،
ها ڇا ڇا ارڏا ڪَنڌ اَڏي ! جي تو کي مَيندي لائي ويا.
هي بِرهه به ڪوئي بَڙُ آهي! ڇا جانٺي اُن جي جَڙَ آهي!
مون اُن ۾ ڪيڏا ڏار ڏٺا ، جي ڇانو ڪري ، مَن ڀائي ويا.
اي آري! تنهنجي آڍَ هُئي ، پر ڏونگر ڏاڍا ڏاڍ ڪيا!
هِي تُنهنجا پيارا پيرا ها ، جي پنهنجو پنڌ پُڄائي ويا.
ڪِئن تو کي ڪاري ٻاٽَ مڃان ، ٿي چڻنگ ڪري چمڪاٽ اڃا،
آ ٽِم ٽِم ٽِم ٽِم لاٽ اڃا ، جا جوڳي ڪالهه جلائي ويا .
هيءَ جان ته اچڻي وڃڻي آ ، پر مرندي مات نه مڃڻي آ،
مون اهڙا سو ساونت ڏٺا ، جي پنهنجو هَٺ هلائي ويا.
ڏسُ! باک ڀليري آئي آ ، ڏِسُ! سَنڌُ مٿان سَرهائي آ!
ڇو تن جي لاءِ ”اياز“ رُنين ، جي مارُو ماڳُ مَٽائي ويا
شيخ اياز
