فلک شیر
محفلین
اقبال ؒ پہ ہم کیا کہیں گے، کہ بساط ہی کیا ہے۔سرِ دست تو یہ منظوم ترجمہ دیکھیے علامہؒ کی معروف کاوش "حدی......نغمہ ساربانِ حجاز" کا..........موسیقیت سے لبریز، رواں اور شستہ پنجابی محاورے میں محمد یعقوب آسی صاحب نے سماں باندھ دیا ہے۔ بیسیوں بار پڑھ چکا ہوں اور جی ہے کہ بھرتا نہیں۔
اصل فارسی متن:
ناقۂ سیار من
آہوے تاتار من
درہم و دینار من
اندک و بسیار من
دولت بیدار من
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
دلکش و زیباستی
شاہد رعناستی
روکش حوراستی
غیرت لیلاستی
دختر صحراستی
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
در تپش آفتاب
غوطہ زنے در سراب
ہم بہ شب ماہتاب
تند روی چون شہاب
چشم تو نادیدہ خواب
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
لکہ ابر روان
کشتی بی بادبان
مثل خضر راہ دان
بر تو سبک ہر گران
لخت دل ساربان
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
سوز تو اندر زمام
ساز تو اندر خرام
بی خورش و تشنہ کام
پا بہ سفر صبح و شام
خستہ شوی از مقام
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
شام تو اندر یمن
صبح تو اندر قرن
ریگ درشت وطن
پای ترا یاسمن
ای چو غزال ختن
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
مہ ز سفر پا کشید
در پس تل آرمید
صبح ز مشرق دمید
جامۂ شب بر درید
باد بیابان وزید
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
نغمۂ من دلکشای
زیر و بمش جانفرای
قافلہ ہا را درای
فتنہ ربا فتنہ زای
ای بہ حرم چہرہ سای
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
پنجابی ترجمہ:
میری ڈاچی پینڈے ماردی
جیوں ہرنی ایہ تاتار دی
میرا پیسہ پائی پلڑا
میری گھاٹ وی میرا مان وی
میری قسمت بن کے جاگ نی
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
توں آپ اپنا حُسن ہیں
اک نار توں مٹیار توں
حوراں تیرے توں سنگدیاں
لیلیٰ ترے توں لُکدی
توں پُتری تتی ریت دی
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
دھُپاں نیں چڑھ کے آئیاں
لے وچ سراباں تاریاں
راتاں جد چانن چِٹیاں
توں اڈیں جیوں شہابیاں
توں نینداں کتھے ڈِٹھیاں
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
توں بدلی وانگوں اُڈدی
جیوں بیڑی کھلے شوہ دی
تینوں کوئی راہواں بھُلیاں؟
کیہ بھارا تیرے واسطے
جندڑی توں ڈاچی وال دی
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
توں مست ہیں نال مہار دے
تیری چال آپ اے گھنگرو
نہیں دانہ پانی نہ سہی
دن رات پینڈے ماردی
سگوں رکنا پئے تے تھکدی
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
تیری شام سی شہر یمان وچ
دِن چڑھیا ریگستان وچ
کچریتی میرے دیس دی
تیرے پیراں لئی جیوں پھل نیں
جیوں ہرنی چوکڑ ماردی
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
تک چن وی تھک کے بہہ گیا
ٹِبّے دے اوہلے لہہ گیا
تک چڑھدیوں فجراں پھُٹیاں
لیراں ہوئی چنی رات دی
سُنجاں وچ واواں چلیاں
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
میرا گیت اے رمزاں کھولدا
تیری چال دے وانگر جھومدا
گھنٹی اے جیکن کوچ دی
ازمائش وی آسائش وی
چل چلئے حرم شریف نوں
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
محمد یعقوب آسی
اصل فارسی متن:
ناقۂ سیار من
آہوے تاتار من
درہم و دینار من
اندک و بسیار من
دولت بیدار من
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
دلکش و زیباستی
شاہد رعناستی
روکش حوراستی
غیرت لیلاستی
دختر صحراستی
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
در تپش آفتاب
غوطہ زنے در سراب
ہم بہ شب ماہتاب
تند روی چون شہاب
چشم تو نادیدہ خواب
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
لکہ ابر روان
کشتی بی بادبان
مثل خضر راہ دان
بر تو سبک ہر گران
لخت دل ساربان
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
سوز تو اندر زمام
ساز تو اندر خرام
بی خورش و تشنہ کام
پا بہ سفر صبح و شام
خستہ شوی از مقام
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
شام تو اندر یمن
صبح تو اندر قرن
ریگ درشت وطن
پای ترا یاسمن
ای چو غزال ختن
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
مہ ز سفر پا کشید
در پس تل آرمید
صبح ز مشرق دمید
جامۂ شب بر درید
باد بیابان وزید
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
نغمۂ من دلکشای
زیر و بمش جانفرای
قافلہ ہا را درای
فتنہ ربا فتنہ زای
ای بہ حرم چہرہ سای
تیزترک گام زن منزل ما دور نیست
پنجابی ترجمہ:
میری ڈاچی پینڈے ماردی
جیوں ہرنی ایہ تاتار دی
میرا پیسہ پائی پلڑا
میری گھاٹ وی میرا مان وی
میری قسمت بن کے جاگ نی
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
توں آپ اپنا حُسن ہیں
اک نار توں مٹیار توں
حوراں تیرے توں سنگدیاں
لیلیٰ ترے توں لُکدی
توں پُتری تتی ریت دی
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
دھُپاں نیں چڑھ کے آئیاں
لے وچ سراباں تاریاں
راتاں جد چانن چِٹیاں
توں اڈیں جیوں شہابیاں
توں نینداں کتھے ڈِٹھیاں
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
توں بدلی وانگوں اُڈدی
جیوں بیڑی کھلے شوہ دی
تینوں کوئی راہواں بھُلیاں؟
کیہ بھارا تیرے واسطے
جندڑی توں ڈاچی وال دی
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
توں مست ہیں نال مہار دے
تیری چال آپ اے گھنگرو
نہیں دانہ پانی نہ سہی
دن رات پینڈے ماردی
سگوں رکنا پئے تے تھکدی
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
تیری شام سی شہر یمان وچ
دِن چڑھیا ریگستان وچ
کچریتی میرے دیس دی
تیرے پیراں لئی جیوں پھل نیں
جیوں ہرنی چوکڑ ماردی
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
تک چن وی تھک کے بہہ گیا
ٹِبّے دے اوہلے لہہ گیا
تک چڑھدیوں فجراں پھُٹیاں
لیراں ہوئی چنی رات دی
سُنجاں وچ واواں چلیاں
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
میرا گیت اے رمزاں کھولدا
تیری چال دے وانگر جھومدا
گھنٹی اے جیکن کوچ دی
ازمائش وی آسائش وی
چل چلئے حرم شریف نوں
بس اک ذرا کو تیز تُر، ایہ واٹاں کوئی نہیں لمیاں
محمد یعقوب آسی