حسان خان
لائبریرین
عُثمانی مؤلّف محمد توفیق اپنے تذکرے 'قافلهٔ شُعَراء' (۱۲۹۰ھ/۱۸۷۳ء) میں احمد پاشا کے ذیل میں لکھتے ہیں:
"یینه احمد پاشانېن بدیهیّاتېنداندېر که بیر گۆن فاتح سلطان محمد خانېن مجلسینده خواجه حافظې مدح و ﺍﻃﺮﺍﺀ ائدرلر و دیوانېندان تفأُّل ائیلرلر. اتفاقاً بو بیت چېقار:
آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند
آیا بُوَد که گوشهٔ چشمی به ما کنند
احمد پاشا بِالْبِداهه:
آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند
خاکِ جواهرِ قدمت توتیا کنند
بیتینی اۏقور. حضرتِ پادشاه غایت پسند ائدر."
ترجمہ:
احمد پاشا کی بدیہیّات میں سے ایک دیگر یہ ہے کہ ایک روز فاتح سلطان محمد خان کی مجلس میں خواجہ حافظ کی بے حساب مدح و ستائش کی جا رہی تھی اور اُن کے دیوان سے فال گیری ہو رہی تھی۔ اتفاقاً یہ بیت نِکلی:
آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند
آیا بُوَد که گوشهٔ چشمی به ما کنند
جو افراد خاک کو [اپنی ایک] نظر سے کیمیا کر دیتے ہیں۔۔۔ کیا ایسا ہو گا کہ وہ ایک گوشۂ چشم ہماری جانب [بھی] کر دیں؟
احمد پاشا نے فی البدیہہ یہ بیت خوانی (پڑھی):
آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند
خاکِ جواهرِ قدمت توتیا کنند
جو افراد خاک کو [اپنی ایک] نظر سے کیمیا کر دیتے ہیں۔۔۔ وہ تمہارے قدموں کی خاکِ جواہر کو [اپنی نظر] کا سُرمہ کرتے ہیں۔
حضرتِ پادشاہ کو [یہ بیت] نہایت پسند آئی۔
لاطینی رسم الخط میں:
Yine Ahmed Paşanın bedîhiyyâtındandır ki bir gün Fâtih Sultân Mehmed Hân’ın meclisinde Hâce Hâfız’ı medh ve ıtrâ ederler ve dîvânından tefe’ül eylerler. İttifâken bu beyt çıkar:
Ânân ki hâk-râ be-nazar kîmyâ konend
Âyâ buved ki gûşe-i çeşmî be-mâ konend
Ahmed Paşa bi’l-bedâhe:
Ânân ki hâk-râ be-nazar kîmyâ konend
Hâk-i cevâhir-i kademet tûtyâ konend
beytini okur. Hazret-i pâdişâh gâyet pesend eder.
"یینه احمد پاشانېن بدیهیّاتېنداندېر که بیر گۆن فاتح سلطان محمد خانېن مجلسینده خواجه حافظې مدح و ﺍﻃﺮﺍﺀ ائدرلر و دیوانېندان تفأُّل ائیلرلر. اتفاقاً بو بیت چېقار:
آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند
آیا بُوَد که گوشهٔ چشمی به ما کنند
احمد پاشا بِالْبِداهه:
آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند
خاکِ جواهرِ قدمت توتیا کنند
بیتینی اۏقور. حضرتِ پادشاه غایت پسند ائدر."
ترجمہ:
احمد پاشا کی بدیہیّات میں سے ایک دیگر یہ ہے کہ ایک روز فاتح سلطان محمد خان کی مجلس میں خواجہ حافظ کی بے حساب مدح و ستائش کی جا رہی تھی اور اُن کے دیوان سے فال گیری ہو رہی تھی۔ اتفاقاً یہ بیت نِکلی:
آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند
آیا بُوَد که گوشهٔ چشمی به ما کنند
جو افراد خاک کو [اپنی ایک] نظر سے کیمیا کر دیتے ہیں۔۔۔ کیا ایسا ہو گا کہ وہ ایک گوشۂ چشم ہماری جانب [بھی] کر دیں؟
احمد پاشا نے فی البدیہہ یہ بیت خوانی (پڑھی):
آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند
خاکِ جواهرِ قدمت توتیا کنند
جو افراد خاک کو [اپنی ایک] نظر سے کیمیا کر دیتے ہیں۔۔۔ وہ تمہارے قدموں کی خاکِ جواہر کو [اپنی نظر] کا سُرمہ کرتے ہیں۔
حضرتِ پادشاہ کو [یہ بیت] نہایت پسند آئی۔
لاطینی رسم الخط میں:
Yine Ahmed Paşanın bedîhiyyâtındandır ki bir gün Fâtih Sultân Mehmed Hân’ın meclisinde Hâce Hâfız’ı medh ve ıtrâ ederler ve dîvânından tefe’ül eylerler. İttifâken bu beyt çıkar:
Ânân ki hâk-râ be-nazar kîmyâ konend
Âyâ buved ki gûşe-i çeşmî be-mâ konend
Ahmed Paşa bi’l-bedâhe:
Ânân ki hâk-râ be-nazar kîmyâ konend
Hâk-i cevâhir-i kademet tûtyâ konend
beytini okur. Hazret-i pâdişâh gâyet pesend eder.
آخری تدوین:
