زیرک دی پسندیدہ پنجابی، سرائیکی، پوٹھواری تے ہندکو شاعری

[زیرک]

میں عشقے نوں قبلہ کیتا، تُوں کی کیتا؟
چنگا کیتا ماڑا کیتا، تُوں کی کیتا؟
گال نئیں کڈی سر نہیں پاڑے شعر لخے بس
اپنے نال ای جھگڑا کیتا، توں کی کیتا
وال ودھا کے جگ نوں اپنے پچھے لا کے
میں تے یار ڈرامہ کیتا، توں کی کیتا؟
ماں بولی دے نام تے جھوٹھے فنکشن کر کے
ماں بولی دا سودا کیتا، توں کی کیتا؟

علی زریون​

 

[زیرک]

نواں سویرا

اک وعظاں منبر والَیاں، ساڈے سینے دِتّے چیر
اک چوٹھے پنتھ پجاریاں، ساڈی ہک وچ مارے تیر
اساں جہنوں دردی جانیا، اوہنے دتّے درد اخیر
اساں اپنے ای گھر وچ اوبڑے،ساڈے جثّے لیر و لیر

اساں ہاری کمّی کامڑے، اساں موچی تے ترکھان
اساں کل وی نیچ ملیچھ ساں، تسی جنماں دے پردھان
ساڈے بُلّاں کلّر جمّیا،تساں گنگا دے اشنان
جہڑا ساڈے پرکھاں ویکھیا او کتھّے پاکستان؟

اوس آکھیا وارث شاہ نوں "کتے قبراں وچوں بول"
میں آکھاں امرت پریت نوں، آ مائیں دکھ پھرول
ساڈی دِھیاں اِٹّاں کھاندیاں، سانوں کُتے کرن مخول
ساڈے شملے پرزے ہو گئے، ساڈے گھبرو دتّے رول

ساڈے لیکھت غیرت ویچ کے،سب رَل گئے شاہاں نال
ساڈے ساحر جالب مر گئے، ساڈا کسے ناں پچھیا حال
اساں لہو دا مڑھکا چھڑکیا، اساں کھیڈی رت دھمال
ساڈی فصلاں گِدّڑ کھا گئے، ساڈے پُکھّے مر گئے بال

ایہہ نھیر بتھیرا ہو گیا، بس ہن نئیں سہنے پھٹ
ایہہ بوڑھ قدیمی ظلم دے اسیں مڈّوں دینے پٹ
اٹھ وِیر کساناں سوہنیاں تے دانے اپنے وٹ
اٹھ مزدوراں دیا ہانیاں ہن دیر ناں کوئی جھٹ

علی زریون​

 

[زیرک]

باپ گھراں دی راکھی کردے بن کےخود رکھوالے
قدر پچھانن باپ دی جہڑے لوگ نصیباں والے
روز مشقت کر کے بھاویں پین ہتھاں تے چھالے
لباں تے ہاسے رکھ کے پیؤ بچیاں نوں پالے​

 

[زیرک]

ایہہ جیون اک گورکھ دھندا
ایہہ بازار ہمیشہ مندا
مُک جاونڑ گے سارے جھیڑے
یاراں نے جد پھیریا رندا
عشق نے گل وچ ہار پوایا
سمجھو گاٹے پئے گیا پھندا
ساڈے متھے عشق دیاں لیکاں
تینوں ملیا مانڑ حسن دا
قدر شناس جے ٹُر نہ جاندے
گلیاں وچ کیوں رُلدا بندا

واصف علی واصف​

 

[زیرک]

الف الله دی رمز انوکھی عقلاں نال نہ مِلدا
عقلاں والا مرد وچارہ، نامحرم منزل دا
الله نیڑے ہوندا اے جد سجدہ ہووے دل دا
واصؔف یار! الله نوں لبھنا کم نئیں عاقل دا

واصف علی واصف​

 

[زیرک]

چوکھا منافقانہ رنگ

پنجو وقت نمازاں پڑھ کے
دُدھ وچ پانی پائی جاؤ
سُور تے سُود نوں ہتھ نئیں لانا
رشوت دَب کے کھائی جاؤ
مار کے ہندو، سکھ، عیسائی
جنت روز کمائی جاؤ
اقلیتاں دے پرمٹ اُتّے
دارُو دے گُھٹ وی لائی جاؤ​

 

[زیرک]

کسے تاج محل دا مالک نہ
میں جھگیاں دا سلطان آں
عام انسان آں
بس کول وفا دا مکتب ہے
لجپالیاں دا عنوان آں
عام انسان آں
کسے ہیر دا رانجھا ہاں کوئی نئیں
نہ سسی دا میں خان آں
عام انسان آں
ہِن درد میرے وی سینے وچ
کدوں وقت دا میں لقمان آں
عام انسان آں​

 

[زیرک]

مومن ویکھ مینوں کر دے اللہ اللہ
ہندو ویکھ مینوں رام رام کر دے
سالک تکدیوں پڑھن سبحان اللہ
مست ویکھ مینوں جام جام کر دے
اہلِ بت خانہ پُوجن بت میرا
حاجی کعبہ وچ مینوں امام کر دے
دائم دین ایمان دا سر صدقہ
مینوں کافر وی پئے سلام کر دے

دائم اقبال دائم​

 

[زیرک]

پُتر پریت تروڑے جو ما پیو دی
اس تھیں چنگی غریبنڑی دھی بچیا
دائم اس بیوپار تھیں دس بچیا
تینوں کی بچیا، مینوں کی بچیا

دائم اقبال دائم​

 

[زیرک]

مکے جاویں تے پتھر پوجیں
گنگا جاویں تے پانڑیں
چل بلھیا کج ایداں دا کرئیے
مُک جاوے آنڑیں جانڑیں

بابا بلھے شاہ​

 

[زیرک]

مینوں عشق دا کوئی پیر دسو
جیہڑا وچھڑے یار ملاوندا اے
گل لاکے ٹٹے عاشقاں نوں
جیہڑا عشق دا درد مکاوندا اے
جیہڑا جانڑدا دکھ وچھوڑے دا
جیہڑا دلاں دے میل کراوندا اے
جیہڑا عشق ہوس دا فرق سمجھے
جیہڑا پاک محبت پچھانڑدا اے
دس دے پتا اوس پیر دا مینوں
جیہڑا یار دے نال رب وی ملاوندا اے​

 

[زیرک]

سارے گھراں نوں جنہاں روشن کرنا نہیں
ایہو جہے مجبور اجالے، کی کریئے؟
ساڈے تاں سبھ جذبے پتھر ہو گئے نے
شام، سویرے، دھپاں، پالے کی کریئے؟
عمران سلیم​

 

[زیرک]

میرے ہتھیں چھالے پئے مزدوری نال
فر وی نہیوں بھریا چھناں چوری نال
خوشیاں نال نہیں چھڈی اپنی جمّن بھوں
تیرے شہر 'چ آیا واں مجبوری نال
میرے نالوں کوہجھا پُتر لمبڑاں دا
دھرتی اتے پھردا اے مغروری نال
بھگت سنگھ تے دُلا، جبرو میرا لہو
کنجھ کھلوواں غزنی تے تیموری نال
میرا قلم قبیلہ اوہناں وچوں نئیں
اکھر جہڑے لکھدے نے منظوری نال
شیشے ولے کر کے کنڈ کھلونا نئیں
جنا مرضی ویکھو مینوں گھوری نال
بابا اوہ وی سوچے میرے بالاں لئی
جس دا کھیسا بھرنا واں کستوری نال

بابا نجمی​

 

[زیرک]

ایہو جیہی کمزور حکومت بابا جی
ویکھی نئیں کوئی ہور حکومت باباجی
پچھلی نال وی ساڈا ایہو رولا سی
ایہہ وی پکی چور حکومت بابا جی

بابا نجمی​

 

[زیرک]

میں پڑھ پڑھ ورقے شکلاں دے
تے رنگ برنگیاں عقلاں دے
بس بھید اکو ای پایا اے
بس ایہو سمجھ 'چ آیا اے
ایتھے اوہدا پلہ بھاری اے
جدی صبر اُتے سواری اے
جہڑا راضی رہن توں اکیا نہیں
جہڑا اُچیاں نال تے رہندا اے
پر نِیواں ہو کے بیہندا اے
جو رب نوں راضی کر جاندا
اوہ ڈُبیا ہویا وی تر جاندا​

 

[زیرک]

نہ وی ہوون تاں وی سوہنے لگدے نیں
کُجھ بندیاں دے ناں وی سوہنے لگدے نیں
دِل وِچ ہووے آس کِسے دے آون دی
اودوں کالے کاں وی سوہنے لگدے نیں
رب دی قسمے! رُکھ سجناں دے ویڑھے دے
دین نہ بھاویں چھاں وی، سوہنے لگدے نیں​

 

[زیرک]

توتیا وے سانوں نہ ستا

باغ دے وے والیاں نوں
پُچھدا نہیں مالیاں نوں
سُکھ مُڈھوں پُٹ لیندا
ہاسیاں نوں لُٹ لیندا
لگدا ای جہدا ایتھے داء
توتیا وے سانوں نہ ستا

ارشاد سندھو​

 

[زیرک]

پا کے جِند وی گہنے بھلیو
کُجھ لہنے نہیں لہنے بھلیو
اک اک سُکھ لئی سوسو ایتھے
دُکھ پیندے نیں سہنے بھلیو

ارشاد سندھو​

 

[زیرک]

اک سجن ہوندا سی
زہراں وچ پتاسے ورگا
سُرمے سک دنداسے ورگا
دُکھاں وچ دلاسے ورگا
سجرے چن دے ہاسے ورگا

اک سجن ہوندا سی
الھڑ شوخ ہواواں ورگا
دُھپاں دے وچ چھاواں ورگا
اوکھے ویلے بانہواں ورگا
اٹھے پہر دعاواں ورگا

ارشاد سندھو​

 

[زیرک]

اک کچے گھڑے کیتے
منہ کالے چناباں دے
ہَوکے تے وی پابندی
دُکھڑے وچ کتاباں دے

صغریٰ صدف​