پنجابی زبان دے حروف تہجی

hiru

محفلین
پنجابی وِچ موردھنیا لام جس نوں تسی اڑ لام کیہیا ہے موجود ہے تے ایس واسطے لام دے تھلے اک نکتہ پایا جاندا ہے، تے م وی موردھنیا استعمال ہوندا ہے تے ایہدے تھلے وی اک نکتہ پایا جاندا ہے ، سالشی ڑ وی استعمال وِچ آندی ہے تے ایس دے تھلے وی اک نکتہ پایا جاندا ہے تے جس طراحاں تسی آپے دسیا ہے کہ ن نوں موردھنیا لکھن لئی ایس وچ اک دی تھاں دو اوپر یہٹھ ( ت دی طراحاں نہیں) نکتے استعمال ہندے ہے، پر یاد رہوے کہ ایہہ سب "الف بے" دے وچ شامل نہیں کیوں جے ایہہ صرف آوازاں دا اظہار دیکھان لئی پائے جاندے ہے جس طراحاں زیر زبر پائی جاندی ہے۔ ایہناں نوں "دماغ آوازاں" وی کیہیا جاندا ہے کیوں جے ایہناں نوں بولن لگے زبان اوپر نوں دماغ ول کیتی جاندی ہے۔
 

hiru

محفلین
گاف تے نقطے توں بغیر ہی ہے ۔ الٹا لام جیہڑا کے ”چالہیواں ” وچ بولیا جاندا ہے گرومکھی وچ ਲ਼ لکھیا جاندا ہے۔ پاکستان پنجابی ادبی بورڈ ن نوں ایس وچ دو نقطے پا کے لکھدا ہے۔
 
پنجابی میں "ل" کے نیچے دوکھڑے نکتے لگا کر کالا لکھتے ہیں
پنجابی میں "ن" پر ایک کے بجائے دو کھڑے نکتے لگا کر "پانی" لکھتے ہیں
اس طرح کے لفظوں میں"ڑ" کااستعمال ظلم ہے
 

hiru

محفلین
ل نیچے اک نقطہ پایا جاندا ہے تے ن وچ وی اک نقطی دا ہی اضافہ کیتا جاندا ہے ، تے رہی ڑ دی گل کدی کدی کسی لفظ دے تلفظ نوں دسن واسطے ڑ دے تھلے وی نقطہ پانا ضروری ہو جاندا ہے، ایسے طرحاں م تھلے وی نقطہ پایا جاندا ہے ، ایہہ سب تلفظ واسطے ضروری ہے ورنہ پنجابی بولن والے ”پانی” جیہے لفظاں دا تلفظ کدے نہیں بُھلدے۔
 

hiru

محفلین
میں وی کئی جگہ تے محسوس کیتا ہے کہ شاہ مکھی وچ پنجابی لکھنا مشکل جئا کم اے۔۔گومکھی وچ ساریاں آوازاں موجود نیں/

تسی لکھیا ہے گرومکھی دا خط پنجابی لئی ٹھیک ہے تھاڈی گل ٹھیک ہے پر صرف مشرقی پنجابی والیاں لئی کیوں جے اوہ عربی فارسی تے ترکی دے لفظ استعمال نہیں کردے ، اگر گرمکھی دی لپی تے جھاتی مارو تے پتہ لگے گا ، اونہاں کول ح ، ث ، ص ، ض ،ژ ، ظ، ط ، ذ ، ز لئی کوئی حرف نہیں ہے تسی ایہناں لئی ”ہ ت س ا ” ورگے حرف ہی استعمال کرو گے۔ ایسے لئی جیہڑے لوگ ایہہ کیہندے ہن کہ جیویں بولوں اوداں ہی لکھو اوہ گرومکھی ( گرومکھی وچ بلکل ایسے طرحاں لکھیا جاندا ہے جس طرحاں اردو نوں اے بی سی نال لکھ لو) وچ تاں لکھ سکدے ہن پر اسی نہیں لکھ سکدے کیوں جے سانوں الفاظ دے ماخذ دا خیال رکھنا پیندا ہے تاں جے کل دا سکالر تحقیق کر سکے۔
ایس نالوں وڈی گل ایہہ ہے جد صوفی بزرگ ایس علاقے وچ آئے تاں اونہاں دیکھیا جے ایتھے لوگ فارسی جاندے ہن تے صوفی بزرگاں نے ڑ ٹ گ ورگے لفظاں نوں ایجاد کر کے پنجابی وچ تعلیم دیتی انج پنجابی دا خط ( اجے اردو دا وجود نہیں سی ) فارسی توں بنیا، جیہڑا کے بعد وچ اردو والیاں اپنایا۔ گرومکھی تاں گرونانک دے ١٥٣٩ وچ مرن دے ٩٢ سال بعد گرنتھ لکھن لئی ایجاد کیتی گئی۔ پنجابی دا سارا کلاسک ادب ایسی اردو خط وچ ہے گرومکھی وچ تے کلاسک ادب ہے ہی نہیں۔
 

تلمیذ

لائبریرین
۔۔
۔پنجابی دا سارا کلاسک ادب ایسی اردو خط وچ ہے گرومکھی وچ تے کلاسک ادب ہے ہی نہیں۔

ایہہ حقی گل اے۔۔۔
پر ایہہ گل وی آپنی تھاں حق سچ اے ،پئی ایس زمانے وچ پوری دنیا وچ جدوں تے جتھے وی پنجابی لکھائی دی گل ہوندی اے اوتھے گورمکھی ای اگے ہوندی اے۔ شاہ مکھی لپی چھڑی چڑھدے پنجاب وچ ای لکھی پڑھی جاندی اے۔ اوہ وی بارھویں درجے توں بعد بہت ای گھٹ پاڑھو ایہنوں اختیاری مضمون دے طور تے لینا پسند کردے نیں۔ میرے وچار وچ تے ایہدا سبب ایخو ای اے پئی چڑھدے پنجاب دے وسنیکاں نیں آپنی ساہتیہ (ادب) اُتے بے تحاشا پڑچول تےمحنت کیتی اے، نالے اوہناں دے بالاں نوں پرائمری وچ ای گورمکھی پڑھانا شروع کر دتا جاندا اے،جدھے پاروں اوہناں دا ادب تے لپی (جیہڑی ہے پنجابی ای) پوری دنیا وچ مقبول اے، تے اودھر دے پنجابی نوں گورمکھی پنجابی پڑھن وچ اکا کوئی اوکڑ نئیں ہوندی۔ جد کہ لہندے پنجاب وچ اک عام پاڑھو کولوں شاہ مکھی پنجابی دا اک اکھر وی پڑھن نئیں ہوندا۔
ایہہ ساہڈی ماں بولی دا اک ایسا پَھٹ اے ،جیہڑا میرے وچار نال بھرن جوگ نئیں تے جنہے ایہنوں اَگاں وَدھن توں ڈکیاہویا اے۔ پنجابی بولی دے وڈے وڈے مجاہداں نے ایس سرنانویں ہیٹھ بڑا کجھ لکھیا پرا وہناں دیاں ساریاں محنتا ں کسے کم نئیں آیاں ۔ ایہہ کم سرکاراں دے ہوندے نیں ۔پنجاب سرکار جدوں تیک خلوص نال ایس لئی کوئی پکے تے سکے بند قدم نئیں چکدی ، کجھ نئیں ہو سکدا۔ اسیں ہن وی اوتھے ای کھلوتے آں جتھے پہلے دیہاڑے ساں۔

محمد یعقوب آسی, دوست سید شہزاد ناصر,
اوشو, فلک شیر, نیرنگ خیال, وقاص سعید,
 
ایہہ حقی گل اے۔۔۔
پر ایہہ گل وی آپنی تھاں حق سچ اے ،پئی ایس زمانے وچ پوری دنیا وچ جدوں تے جتھے وی پنجابی لکھائی دی گل ہوندی اے اوتھے گورمکھی ای اگے ہوندی اے۔ شاہ مکھی لپی چھڑی چڑھدے پنجاب وچ ای لکھی پڑھی جاندی اے۔ اوہ وی بارھویں درجے توں بعد بہت ای گھٹ پاڑھو ایہنوں اختیاری مضمون دے طور تے لینا پسند کردے نیں۔ میرے وچار وچ تے ایہدا سبب ایخو ای اے پئی چڑھدے پنجاب دے وسنیکاں نیں آپنی ساہتیہ (ادب) اُتے بے تحاشا پڑچول تےمحنت کیتی اے، نالے اوہناں دے بالاں نوں پرائمری وچ ای گورمکھی پڑھانا شروع کر دتا جاندا اے،جدھے پاروں اوہناں دا ادب تے لپی (جیہڑی ہے پنجابی ای) پوری دنیا وچ مقبول اے، تے اودھر دے پنجابی نوں گورمکھی پنجابی پڑھن وچ اکا کوئی اوکڑ نئیں ہوندی۔ جد کہ لہندے پنجاب وچ اک عام پاڑھو کولوں شاہ مکھی پنجابی دا اک اکھر وی پڑھن نئیں ہوندا۔
ایہہ ساہڈی ماں بولی دا اک ایسا پَھٹ اے ،جیہڑا میرے وچار نال بھرن جوگ نئیں تے جنہے ایہنوں اَگاں وَدھن توں ڈکیاہویا اے۔ پنجابی بولی دے وڈے وڈے مجاہداں نے ایس سرنانویں ہیٹھ بڑا کجھ لکھیا پرا وہناں دیاں ساریاں محنتا ں کسے کم نئیں آیاں ۔ ایہہ کم سرکاراں دے ہوندے نیں ۔پنجاب سرکار جدوں تیک خلوص نال ایس لئی کوئی پکے تے سکے بند قدم نئیں چکدی ، کجھ نئیں ہو سکدا۔ اسیں ہن وی اوتھے ای کھلوتے آں جتھے پہلے دیہاڑے ساں۔

محمد یعقوب آسی, دوست سید شہزاد ناصر,
اوشو, فلک شیر, نیرنگ خیال, وقاص سعید,

اک گل میں کہندا ہوندا آں۔ زبان کوئی ہووے، اس دی لپی کوئی وی ہووے؛ اوہ اپنی وجہوں کوئی شے نہیں۔ اس دی اصل طاقت، زندگی، جان اوس رہتل وچ ہوندی اے جس دی اوہ زبان اے۔ زبان والیاں وچ ای جان نہ رہوے تے زبان کیہ کرے گی؟
کلاسیکی ادب گرمکھی وچ وی ہووے گا، مینوں ایس لئی نہیں پتہ جو میں گرمکھی پڑھ ای نہیں سکدا۔ شاہ مکھی وچ ہے وے، ایہ مینوں ایسی لئی پتہ اے بئی میں شاہد مکھی پڑھ سکدا آں، دلکھ سکدا آں۔ میں بھارتی پنجاب والیاں نوں نہیں کہندا کہ یار تسیں وی شاہ مکھی پڑھو؛ اونہاں دا وسیب ای میرے توں وکھرا اے۔ میں عربی فارسی اردو تے پنجابی ساریاں زباناں فارسی خط وچ پڑھیاں نیں، میرے اندر ایہ رچ مچ گئیاں نیں، ایس لئی میر کم دی لپی پنجابی واسطے وی شاہ مکھی اے گرمکھی نہیں۔ جنہاں دی ہے اوہ جانن!
میں وی ایہ گل بہت پہلوں کر چکیا آں بئی پاکستانی پنجابی تے سرکار نے تاں خیر کوئی دھیان کدے وی نہیں دتا؛ ایس بولی دے پیار دے لمے چوڑے دعوے کرن والیاں کولوں وی کوئی وڈا کم نہیں ہوئیا۔ یارو، جنہاں نوں گھر وچ اپنی اولاد تے اونہاں دیاں اولاداں نال پنجابی وچہ گل کردیاں جھاکا آندا ہووے، جیہڑے پنجابی نوں ان پڑھاں تے گنواراں دی بولی من بیٹھے ہون اونہاں تو کیہ سر سکدا اے کوئی ڈھکی چھپی گل نہیں۔
الٹا دو نعرے وکھو وکھ لگن لگ پئے، اک ’’جی پنجابی لئی فارسی لپی ہے ای بے کار‘‘ تے دوجا ’’پنجابی تاں کسے وی علاقے دی زبان نہیں‘‘ ۔۔۔ یا وحشت!! پہلوں پاکستان توڑیا سی ہن پنجاب دے وی ٹوٹے کرنے نیں؟ یا پھر پاکستان تے بھارت وچ کار بارڈر تے تہذیبی فرق مٹاون دا کوئی سربندھ ہو رہیا اے؟ایہ نہیں جے مٹ سکدا، اینویں بھل وچ کوئی نہ رہوے۔ نہ پھرولو! ایہ پیڑاں بڑیاں دوہنگیاں نیں۔ جے کچھ کر سکدے او تے اپنے پاکستان وچہ پنجابی لئی شاہ مکھی نوں لپی من کے تے رل کے ٹرو، علاقائی لہجیاں لئی نویں تے وکھرے اکھر گھڑن دی ایڈی وڈی لوڑ نہیں بئی اونہوں سیاسی مسئلہ بنا لیا جاوے۔ سانجھ جنی ودھ سکدی اے ودھاؤ پر کسے دوجے ملک تے تھلے نہ لگو۔ اللہ خوش رکھے۔
 

تلمیذ

لائبریرین
۔ زبان کوئی ہووے، اس دی لپی کوئی وی ہووے؛ اوہ اپنی وجہوں کوئی شے نہیں۔ اس دی اصل طاقت، زندگی، جان اوس رہتل وچ ہوندی اے جس دی اوہ زبان اے۔ زبان والیاں وچ ای جان نہ رہوے تے زبان کیہ کرے گی؟

تسیں بالکل سچ فرمایااے۔ ایہہ چھڑی وسیب دے احساس دی گل ہوندی اے۔ جدوں اساں پنجابیاں دی آپنی سوچ آپنی ماں بولی بارے بدل گئی اودںسبھے اوکڑاں دور ہو جان گئیاں۔

quote="محمد یعقوب آسی, post: 1460236, member: 3774"]۔ پاکستان تے بھارت وچ کار بارڈر تے تہذیبی فرق مٹاون دا کوئی سربندھ ہو رہیا اے؟ایہ نہیں جے مٹ سکدا، اینویں بھل وچ کوئی نہ رہوے۔
[/quote]

سرکار دی' کبڈی ڈپلومیسی ' تے ایسے طراں دے ہور چالیاں توں تے انج ای لگدا اے۔
 
آخری تدوین:
Top