ہر چند گل و خار دریں باغ خوش است
بے یار دل از باغ نہ از راغ خوش است
چوں خونِ دلم، لالہ بہ بیں در رنگست
ایں چشم و چراغ نیز با داغ خوش است
ایس کھڑی گلزار دے وچّ بھاویں،
ٹہکن پھلّ سوہنے تکھے خار سوہنے ۔
دل میرا پر بڑا اداس رہندا،
کھیڑے لگدے نہیں باجھوں یار سوہنے ۔
رنگ پھلاں دے جگر دے لہو ورگے،...
آں شوخ بہ من نظر نہ دارَد، چہ کُنَم
آہِ دلِ من اثر نہ دارَد، چہ کُنَم
با آنکہ ہمیشہ در دلم می مانَد
از حالِ دلم خبر نہ دارَد، چہ کُنَم
اوہ شوخ نہ ساڈے ولّ نظر کردا،
چاراگرو پھر دسنا کی کریئے ؟
دل دا ہؤکا نہ ذرا وی اثر کردا،
چاراگرو پھر دسنا کی کریئے ؟
بھاویں دل اساڈڑے گھر کردا،
ایس رنج نوں دسنا...
صد شُکر کہ دلدار ز من خوشنُود است
ہر دم بہ کرم و ہر نفَس در جُود است
نقصاں بہ من از مہر و محبت نہ رسید
سودا کہ دلم کرد، تمامش سُود است
میرے نال ہے خوش دلدار میرا،
سائیاں بڑا ہی شکرگزار ہاں میں ۔
ہر دم کرم تیرا، ہر دم رحم تیرا،
تیتھوں سدا بلہار ! بلہار ! ہاں میں ۔
مینوں پیار وچ نہیں نقصان ہویا،...
از منصبِ عشق سرفرازَم کردند
وز منّتِ خلق بے نیازَم کردند
چو شمع در ایں بزم گدازم کردند
از سوختگی محرمِ رازم کردند
منصب عشقَ دا بخش خدا مینوں،
وچ دنیاں دے سرفراز کیتا ۔
میری سبھ مشندگی دور ہوئی،
ساری خلق توں بے نیاز کیتا ۔
مینوں ساڑیا شمع دے وانگ اوہنے،
چارہ اس طرحاں سی چاراساز جیتا ۔
سڑدے سڑدے...
اے از رُخِ تو شکستہ خاطر گُلِ سُرخ
باطن ہمہ خونِ دل و ظاہِر گُلِ سرخ
زاں دیر برآمدی ز یُوسُف کہ بباغ
اوّل گُلِ زرد آمد و آخِر گُلِ سُرخ
لال پھلّ اپر خیڑا آ جائے،
ویکھے جدوں وی ترا پرنور چہرہ ۔
دل دے اندر اداسیاں پاؤن چیساں،
اتوں جاپدا بھاوے مسرور چہرہ ۔
پہلاں توں ہی سبھناں توں پیر پایا،
پچھے...
سرمد گلہ اختصار می باید کرد
یک کار ازیں دو کار می باید کرد
یا تن برضائے یار می باید داد
یا قطع نظر ز یار می باید کرد
چھڈّ 'سرمدا، گلے گزارشاں نوں،
میری گلّ تے ذرا وچار کر لے ۔
دو جہڑیاں تینوں میں دسدا ہاں،
کوئی اک توں اوہناں 'چوں کار کر لے ۔
جاں تاں منّ رضا محبوب دی نوں،
تن-بھیٹ توں اوہدے دربار...
سرمد تو حدیثِ کعبہ و دیر مَکُن
در کوچۂ شک چو گمرہاں سیر مَکُن
ہاں شیوہٴ بندگی ز شیطان آموز
یک قبلہ گزیں و سجدۂ غیر مَکُن
گل سدا مسیتاں تے مندراں دی،
ہر تھاں تے 'سرمدا' نہ کریئے ۔
اوہ تھاں ہے راہاں توں بھلیاں دی،
وادی سنسے دی کدے نہ پیر دھریئے ۔
سبق لئیے شیطان توں بندگی دا،
ہور کسے دی حاضری نہ...
سرمد غمِ عشق بوالہوس را نہ دہند
سوزِ دلِ پروانہ مگس را نہ دہند
عمرے باید کہ یار آید بہ کنار
ایں دولتِ سرمد ہمہ کس را نہ دہند
غم عشقَ دا 'سرمدا' نہیں ملدا،
کدے حرص ہوا دے ماریاں نوں ۔
ملدا سدا پروانے نوں سوز دل دا،
ملدا کدوں ایہہ مکھاں وچاریاں نوں ۔
اک عمر گزار کے کوئی ویکھے،
سوہنے یار دے سوہنے...
محمد وارث سر ہوراں نیں اک لڑی "رباعیاتِ سرمد شہید مع اردو ترجمہ"دے ناں نال شروع کیتی سی۔ اُنہاں دی اجازت نال اوسے ترتیب نوں لے کے ایس لڑی وچ سرمد شہید ہوراں دیاں کافیاں دا منظوم ترجمہ پیش کراں گی جو کہ سردار صوبہ سنگھ ہوراں نیں کیتا اے۔
دل دی ویدن کوئی نہ جانے، اندر دیس بگانے،
جس نوں چاٹ امر دی ہووے، سوئی امر پچھانے،
ایس عشق دی اوکھی گھاٹی، جو چڑھیا سو جانے ۔
عشق اساں نال کیہی کیتی، لوک مریندے تئنے ۔
آتش عشق فراق تیرے دی، پل وچ ساڑ وکھائیاں،
ایس عشق دے ساڑے کولوں، جگ وچ دیاں دہائیاں،
جس تن لگے سو تن جانے، دوجا کوئی نہ جانے ۔...
تن دی صندلی گیلی وچوں
ایہہ کیہی خوشبو پئی آوے
جیکن ہنگ کتھوری دے وچ
چھٹّ ساری ڈلھ جاوے
تے مرن سگندھیاں ۔
ککھّ دی کالی دھرتی اندر
چانن دا اک بوٹا اگئ
اس بوٹے دے پھلّ نے وسے
زہر-کوڑیاں پھلیاں
گھٹن سنگھیاں ۔
ککھّ دی سوڑی دھرتی اندر
ایہہ بوٹا میں کیکن سامبھاں ؟
ایہہ بوٹا میں کیکن چھانگاں ؟
نت نت...