ٹپے تے ماہیے وچ کیہہ فرق اے؟
اسلم علیکم
جاسمن صحبہ نے سوال کیتا تے ۔ میں گوگل وچوں لھبیاں تے مینوں اور وی گلاں لھبیاں ۔جہڑیاں مینوں لگا تواڈے ساریاں نال وی ونڈیاں جاون ۔
تے نالے جیہڑے پنجابی اراکین نے اس محفل دے ۔جیہڑے پنجابی شاعری لکھدے نے اہنا نو وی پلقے کوئی فایدہ لبھے ۔
ماہیا
پنجابی لوک ادب دی اک صنف اے۔۔۔۔۔ایہ ڈیڑھ مصرے دی اک رومانی نظم ہوندی ہے۔۔۔پہلے ادھے مصرے دا معنیاں دے ھساب نال دوجے مصرے نال کوئی تعلق نہیں ہوندا ایہ مصرعہ صرف وزن درست رکھن لئی ورتیا جاندا اے۔
ماہی دا مطلب محبوب اے ۔ماہی دے نال الف حرف ِندا واسطے ورتیا جاندا اے ایہدا مطلب ہوندا اے ''اے ماہی یا اے محبوب''
ایس گیت وچ عورت اپنے محبوب نوں مخاطب ہوکے درد تے وچھوڑے دا اظہار تے اوہدی وفا تے جفا دا گلہ کردی اے۔ایس تو وکھ پنجاب دی سیاسی سماجی تے مزہبی رہتل نوں وی موضوع بنایا جاندا اے
جواب: ماہیا
باگے وچ کھٹا کوئی نا
اوس گھر کیہ وسنا جتھے بجلی دا پکھا کوئی نا
ٹپے
ٹپے پنجابی شاعری دی اک ونڈ اے جیہڑی دو لیناں تے ہوندی اے۔
ادھارن[لکھو]
باریں برسیں کھٹن گیا تے کھٹ کے لیایا تارے/ اج میرے لوں لوں وچ اوہدے سفنے لین ہلارے
دوہڑے
دوہڑے پنجابی نظماں دی اک نکی ونڈ اے۔ ایدے وچ شاعر دو لیناں وچ
اک پورا خیال بیان کردا اے۔ دوہڑے دے دونویں مصرے اک کافیا ہوندے نیں۔
اٹ کھڑکے دکڑ وجے تتا ہووے چلھا
آن فقیر تے کھا کھا جاون راضی ہووے بلھا
کافی (نظم)
کافی پنجابی شاعری دی اک ونڈ اے۔ ایدے وج شاعر کسی روحانی گل نوں عام طور تے مرشد یا رب نال عشق تے اس دی جدائی دی تڑپ ہلکے پھلکے پر سنجیدہ طریقے نال بیان کردا اے۔ کافی گائے جانے آسطے لکھی جاندی اے۔ کئی کافیاں سوفیاں نے کلاسیکی یا پکے راگاں وچ لکھیاں نیں۔ عام طور تے لوک صوفیاں دے تکیاں تے ادھے دائرے دی شکل وچ بیٹھ جاندے سی تے کافیاں گاندے سی۔
کافی
عربی لفظ کافہ نال بنی اے جیدا مطلب ٹولی اے۔ کافی گان آسطے ٹولی اک ضروری حصہ اے۔
بارلے جوڑ
بولی (شاعری)
بولی پنجابی شاعری دی اک ونڈ اے۔ ایہ دو مصریاں تے ہندی اے تے ایناں چ پوری کہانی کہ دتی جاندی اے۔
شاعری دی ایہ ونڈ
دنیا دی کسی ہور
بولی چ نیئں اے۔
بولیاں[لکھو]
- باریں برسیں کھٹن گیا تے کھٹ کے لیایا ٹاسا/ تے ساڈے کولوں کنڈ کڈدی ننگا رکھدی کلپاں والا پاسہ
لوری
بچے نوں سون ویلے یا جگان ویلے گائی جان والی نوں لوری کیندے نیں۔ ایدے چ
ماں دیاں سدراں تے تانگاں ہوندیاں نیں۔
اک لوری:
الڑ بلڑ باوے دا؟باوا کنک لیاوے گا/ باوی بے کے چھٹے گے/ ماں پونیں وٹے گی/باوی من پکاوے گی/باوا بیٹھا کھاوے گا/کاکا کھڑ کھڑ ہسے گا۔
غزل
غزل
شاعری دی
اک ونڈ اے جیڑی
پنجابی چ
اردو تے
فارسی توں آئی پر ایدی پہل عربی چوں ہوئی۔
عربی چ ایدا مطلب سوانیاں نال گلاں کرناں اے۔ غزل دے پہلے
شعر دے دونیں مصرعے
اک قافیہ تے
اک ردیف ہوندے نیں۔ پہلے شعر نوں مطلع کیا جاندا اے۔ دوجے سارے شعراں چ شعر دا دوجا مصرع مطلع دے ردیف قافیے نال رلدا اے۔ انت دے شعر چ شاعر اپنا تخلص ورتدا اے۔
غزل چ اجکل ہر طراں دی گل کیتی جاندی اے۔ غزل
مینوں تیرا شباب لے بیٹھا رنگ گورا گلاب لے بیٹھا
دل دا ڈر سی کتے نہ لے بیٹھے لے ہی بیٹھا جناب لے بیٹھا
ویلھ جد وی ملی ہے فرضاںتوں تیرے مکھ دی کتاب لے بیٹھا
کنی بیتی تے کنی باقی ہے مینوں ایہو حساب لے بیٹھا
مینوں جد وی تسیں ہو یاد آئے دن دیہاڑے شراب لے بیٹھا
شو نوں اک غم تے ہی بھروسا سی غم توں کورا جواب لے بیٹھا
غزل
کون میرے شہر آکے مڑگیا
چن دا سارا ہی چانن رڑھ گیا
پیڑ پاکے جھانجراں کدھر ٹری
کہڑے پتنیں غم دا میلا جڑ گیا
چھڈ کے عقلاں دا جھکا آلھنا
اڑ گیا ہجراں دا پنچھی اڑ گیا
ہے کوئی سوئی کھندوئی دستو!
وقت دے پیراں چ کنڈا پڑگیا
شہرتاں دی دھڑ، تے صورت وہ ہے
فر وی خورے ہے کیہ میرا تھڑ گیا
ہور ویکھو
ہائیکو
ہائیکو شاعر دی نشانی
ہائیکو جپانی نظماں دی
اک ونڈ اے۔ایدے وچ تن لیناں تے ستاراں ساع ہوندے نیں۔ پیلی لین چ پنج دوجی چ ست تے تیجی چ پنج ساع ہوندے نیں۔ایدے وچ فطرت دے جوڑ نال شاعر دل دی گل کردا اے۔
اک[لکھو]
ٹھنڈیانی چاواں/ اوہدا تپدا موسم وی/ جیویں ٹھنڈی چھاں
گلاں لیکھ دیاں/ چھتاں تے چڑھ کے کُڑیاں/ جنجاں ویکھدیاں
ہور پڑہو[لکھو]
وار
وار پنجابی شاعری دی اک ونڈ اے۔ ایہ اک وڈی نظم ہوندی اے جیدے چ کسے لڑائی یا وڈی کوشش نوں دسیا جائے۔ نجم حسین سید دی دلے د ی وار ایدی اک ادھارن اے۔
